Misschien mogen we voorzichtig stellen dat 4 en 5 mei al decennia niet zo relevant zijn geweest als heden ten dage. Althans, voor ons kikkerlandje. Dit is een tikje hypocriet, zeker, want voor veel wereldbewoners is vrijheid al tientallen jaren of langer niet vanzelfsprekend. In dat licht voelt het soms een tikje dubbel om onze eigen vrijheid te vieren, maar het tegenovergestelde is belangrijker: juist dat wij in vrijheid leven moeten we vieren en uitdragen en daarmee het besef en de aandacht creëren dat dat elders niet zo is. Dat die vrijheid gevoelsmatig onder druk staat en 4/5 mei dus zo relevant is, heeft alles te maken met misschien wel de meest serieuze dreiging van een derde wereldoorlog sinds de tweede voorbij is. Één vlaag van nog verdere verstandsverbijstering van één enkele Rus en de wereld vliegt letterlijk in de fik. Of het zo ver komt? Ik hoop het niet, maar aangezien de Russen maar niet lijken te winnen word ik steeds banger dat Poetin zo slecht tegen zijn verlies kan dat hij daadwerkelijk zo ver doordraait dat hij op die knop drukt.
Generaties groeien op in vrijheid en dat hoort ook zo, maar vanzelfsprekend is het nog steeds niet. Het betekent in onze maatschappij dat het besef van de prijs van die vrijheid steeds kleiner wordt, waardoor er mensen zijn die van mening zijn dat we vandaag de dag in een dictatuur leven of bestuurd worden door een kwaadaardige elite. Die theorieën tegen het daglicht houden met het verhaal en de betekenis 4 en 5 mei ernaast en je krijgt plaatsvervangende schaamte. En ja, we zouden kunnen stellen dat de overheid daar zelf ook debet aan is gezien de manier van besturen die Mark en consorten erop nahouden, maar dat is een geheel andere discussie.
We hebben sterk de behoefte aan helden van het kaliber als de helden die bijna 80 jaar geleden hun leven gaven voor onze vrijheid. Maar die vrijheid is voor ons inmiddels zo normaal (en terecht) dat de offers die zij destijds brachten vandaag de dag niet meer gevraagd kunnen worden. Maar soms denk ik wel eens, stond er maar één dappere Rus naast die geflipte Poetin die het aandurft om een einde aan die gek te maken. Één held van het kaliber van de tweede wereldoorlog die nu de derde durft te voorkomen. Mag je dat eigenlijk nog wel vragen van iemand? En mag je dat nog wel denken? Mag je iemand als Poetin doodwensen als dat voor de wereldvrede beter is? Had iemand dan ook Hitler tegen moeten houden?
Elk jaar opnieuw houd ik dus twee minuten mijn gemak en dat leren wij onze dochters ook. Een besef bijbrengen dat het allemaal niet zo vanzelfsprekend is, hoe wij kunnen leven. Maar tegelijk ook dat vrijheid wel zo hoort en dat iedereen daar recht op heeft. Maud vindt dat onder protest allemaal prima, als ze volgende dag maar weer vlaggetjes op haar wangen mag en haar oranje vest en dito haardband mag dragen, net als op Koningsdag. Met haar verlegen smoeltje dat glimt van trots stapt ze lentezon in. Dat zij dat gewoon kan doen, dat is onze vrijheid. Koester dat.